من و تو آيينه همديگريم

نويسنده: دکتر سيد حسن علم الهدايي




مصاديق واضحي از رفتارهاي منفي مثل عدم صداقت، اهانت کردن و غيره وجود دارند که از نظر همه ما ناپسند شمرده مي شود. بعضي از اين رفتارهاي منفي در چار چوب حوزه فردي و حريم خصوصي صورت مي گيرد، مانند رفتارهاي منفي که يک نفر در برخورد با خانواده اش و در حريم شخصي مرتکب مي شود. اما گروه ديگري از اين رفتارها هستند که ما در حوزه اجتماعي مي بينيم،مثلاً در حوزه محيط کار، کوچه و خيابان و در برخورد با ديگران گاهي شاهد رفتارهاي عاري از صداقت و يا رفتارهاي غيرمنصفانه اي هستيم که بسيارناراحت کننده اند.
شما به عنوان يک شخص سوم وقتي شاهد چنين رفتارهايي هستيد چه واکنشي نشان مي دهيد؟ مثلاً وقتي مي بينيد يکي از همکارانتان حقوق کسي را زير پا گذاشته و با دروغ بستن به او قصد تحقير شخصيت و يا عدم پيشرفت او در کارش را دارد، چه مي کنيد؟ وقتي يکي از دوستان شما که اتفاقاً متاهل است و خانواده خوبي دارد وارد روابط خاصي با کسي مي شود، آيا بي تفاوت از کنار او مي گذريد و يا او را از افتادن در سراشيبي سقوط آگاه مي کنيد؟ بعضي وقت ها با خودمان مي گوييم چه ربطي به ما دارد! رفتار من در تشويق يا تنبيه او براي ادامه اين کارهاي اشتباهش چه تاثيري خواهد داشت؟ اما اجازه بدهيد يک نکته را ياد آورشوم که ما در آموزه هاي ديني بحث به جا و سنجيده اي داريم که خيلي ها آن را خوب نفهميده اند و طبيعتاً خوب اجرايش نمي کنند؛ اما اصل آن بسيار مثبت و کارساز است. منظورم امر به معروف و نهي از منکر.
اين آموزه اخلاقي و ديني به ما مي گويد: «چو مي بيني که نابينا و چاه است / اگر خاموش بنشيني گناه است.» يعني بايد به افراد کمک کني تا از روي ناآگاهي در مسير غلط افتادند، راه درست را پيدا نمايند. کسي که دروغ مي گويد، چه به همسرش و فرزندش و چه محيط کار، نمي داند که در زنجيره اي از فساد افتاده که به زودي او را به نابودي خواهد کشاند. فرد دروغگو گمان مي کند همين طور مي تواند کارش را پيش ببرد. بعضي ها راه حل برخورد با اين رفتارهاي منفي را طرد کردن (بايکوت) مي دانند، يعني آن همکار يا دوستي که مرتکب خطا شده را طرد مي کنند و ناديده اش مي گيرند که گاهي شيوه خوبي است اما مي خواهم تذکر بدهم اين نسخه قابل استفاده و درستي براي همه نيست.
بهترين کارشما آن است که فرد خطاکار را بشناسيد و منشأ اين رفتارهايش را شناسايي کنيد. پس از اين آسيب شناسي، به شيوه صحيح با او به برقراري ارتباط بپردازيد و با يک اعتماد سازي اصولي و مهيا کردن زمينه هاي عاطفي و دوستي به او تذکر بدهيد(اگر زمينه ها و يا اعتماد وجود نداشته باشد او قطعاً درلاک دفاعي يا خشونت مي رود). اگر تذکرها کارساز نبود، که بعيد است چنين باشد، بايد مراوده تان را کم کنيد و در زمينه اي که مورد علاقه اوست به روش خاصي رفتار کنيد که متوجه خطايش بشود و انگيزه دروني اش براي رفع آن رفتار بد تقويت شود.
منبع:روزنامه سلامت شماره 229